OBRAS - COMPLETAS - 


BIOGRAFIA en  EUSKERA 

1901-1918

Bingen Ametzaga Aresti 1901eko uztailaren lehenean jaio zen Al-gortako Basagoiti etorbideko ¡turrieta etxean; zazpi anai-arrebaren artean gazteena. Aira: Pedro Ametzaga Abaroa (1852-1919), enpre-sari eta ahokatua. Ama: María Aresti Sustatxa (1862-1945), Pedro-ren bigarren emaztea. Sabino Aranarekin adiskidetasuna tarteko, Pedro Ametzagak EAJri doan emandako lur sailetan eraiki zen At-gortako Batzokia, Iturrieta ondoan. Manuel eta Ramón anaia nagu-siak bezala, Bingen ere EAJko kide egin zen. Euskara lantzen hasi zen bere kasa, 1953an Antonio Gamarrari idatzitako gutun batean kontatu bezala: "Erdaldun izan nintzen hamazazpi urteak edo bete arte. Gurasoak bai euskaldunak, baina ñire herrian, Algortan, gure belaunaldian galdu zen euskara. (...) Ekin nion, ba, ikasteari —beti bakar-bakarrik— eta... hemen nauzu ongi ala gaizki euskaldun egina. Arana Goiri izan nuen lehenengo hotsemaile; euskara ikaste-ko gogo eta garra ari zor dizkiot. Gero Azkue haundiaren minaz ger-tatú nintzen ere eta harén liburuetan ikasten ari nintzen behin eta be-rriz. Oroitzen zait behin baino gehiagotan entzuna nagoela Azkueri: "Hay dos personas que saben mejor que yo dos libros míos: Qlabi-de el Diccionario y tú ¡a Morfología". Eta gero, badakizu, beti ikasten. Axularrengandik hasi eta aurkitu ditudan liburuak oro irakur-tzen, arkatza eskuan. Lana ez da izan haundiegia zoritxarrez".


1919-1930

Euzko Deya agerkarian 1919an agertu ziren Bingen Ametzagaren lehen idazkiak. Aica, Pedro Ameczaga 1919ko urrian hil zen gripe es-painiarraren eraginez; hiru hilabete geroago hil ziren baita ere Blanca eta María, Bingenen ahizpa bikiak, eritasun berarekin. Aitaren heriotzaren ondorioz familiaren negozioak gainbehera etortzen hasi
ziren. Merkataritza Injinerutza Teknikoko ikasketei ekin zicn Binge-nek, sendiaren egoera ekonomikoaz arduratzearren. 1921ean buru-tu zituen ikasketak Bilboko Injineru Eskolan. Euzkadi agerkarian ar-gitaratzen hasi zen 1923an. Valladolideko unibertsicatean Zuzenbi-de ikasketak hasí zituen 1924an, eta hiru urteren buruan amaitu. Hizkuntza haufik ¡kasi zituen: ingelesa, frantsesa, latina, greko klasi-koa, ¡caliera eta alemaniera.
1931-1935
Errepublikar Koalizioak 1931ko apirílaren I2an udal hauteskundee-tan izandako garaipenaren ondoren, José Antonio Agirrek, Bingen Ametzagak eta beste algortar baczuek Getxoko udaletxearen bal-koian Primo de Riveraren diktaduraren amaiera eta Bígarren Erre-publika aldarrikatu zuten. 1932an Ametzaga Getxoko auzo-epaile hautatu zuten, 1935 arre; José Antonio Agirre alkatea, Ametzagaren gaztetako laguna, eta Mari Zabala ezkondu zicuen. Eusko Olerti Egunetan parce hartu zuen 193Ü-1936 bitartean.

1936

Algortako El Gobela aldizkaria sortu zuen José Olivares Larrondo 7V//íigom'rekin, eta Ramón Ametzaga administratzaile eta argitara-tzailearekin. Lezama Legízamon leinuaren Getxoko etxeko üburute-giarcn antolamenduaz, kacalogazioaz eta zaintzaz arduratu zen. Gerra hasita, Jesús María Leizaolak, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saileko zuzendariak, 1936ko azaroan Lehen Hezkuntzako zuzenda-ri nagusi izendatu zuen Ametzaga. Abenduaren 4an, 1936ko Estatu-Cuaren babesean aCeak ireki zituen lehenengo ikastola martxan jar-tzeko agíndua cman zuen: Plentziako ikastola. Hala ere, Leizaolak aiturtuko zuen bezala, "beste lan bat izan zen Ametzagaren ardura nagusia, kultura arloan egin zezakeen lana haitio lehentasun handia-gokoa alegia; izendatu aurrcko asteetan hegazkin alemanek Bilbo eca Areeca bonbardatu zituzten, bertan 96 pertsona hilík; hortaz, fun-tsezko ardura bac izan zuen: haurren eskolak eta eskolatuak zeuden umeak bonben arriskutik kanpo lekutzea".

1937

Ekainaren 14ko goizeko hiruretan, bonbardatutako Areetako parro-kian, ezkondu ziren Bingen Ametzaga eta Mercedes Iribarren Go-rostegi. Ezkondu bezain laster Santanderreko bidean utzi zuen emaz-tea, Juliana Iribarren ahizparekin. Bilbo frankisten eskuetan eror-tzear, Ametzagak ikastolen hustuketari eta eskolaturiko haurren eba-kuazioari ekin behar izan zion, Juan Grazia sailburuarekin batera. Ekainak 22-24: 500 haur Santanderretik Donibane Lohizunera era-man zituen ikatzontzi ingeles batean (hantxe ezkutuan baita ere Joxe Migel Barandiaran eta Justo Garate), eta gero trenez Donibane Ga-razira.

1938

Jesús María Leízaolak Bartzelonara deiturik, Justizia Saileko idazka-ri izendatu zuen Ametzaga 1937ko abenduan. Lau hilabetez Katalu-nian ziren euskal haurren ebakuazioaz arduratu zen. Agirre lehenda-kariaren autoan muga igaro zuen, Paris aldera. 1938ko apirüetik 1940ko ekainera arte bizi izan zen Parisen. 1938ko maiatzaren 7an Mirentxu jaio zen (lehen alaba]. Haur kanpamenduetara bídaiak: Liverpool, Cardiff eta Wight irlara.

1939-1940

Bigarren Mundu Gerra hasteaz bat, 1939ko irailaren 2an Begoña jaio zen (bigarren alaba). 1940ko ekainean, naziak Parisen sartzen ari zirelarik, Eusko Jaurlaritzaren egoítza hustu zuten. Familiarekin trenez abiatu zen Bordelera, Eusko Jaurlaritzarentzat beste egoitza bat aurkitzeko mandatuarekin. Alemanak Bordelera iritsi bezain laster Baionara. Bi alabak eta koinata Miarritzen utzi zituzten.

1941-1942

Marseillara joan ziren senar-emazteak. 1941eko urtarrilaren 15ean Ahina itsasontzian Ameriketarako bidea abiatu zuten. Telesforo Monzonek eta Bingen Ametzagak euskara eskolak antolatu zituzten ontzian. Monzonek poemak idazteari ekin zion eta Ametzagak egi-
rcn zizkion zuzenketak. Lau hilabetekoa izatekoa zen itsasketa, urte eta erdikoa bihurtu zen; Dakarrera aurrena eta gero Casahlancara; Casahlancatik Quanza itsasontzian La Hahanara; handik azkenean Buenos Airesera, 1942ko apirilaren 16an iritsi ziren. Astebete gero-ago espartin fabrika batean hasi zen kontulari.

1943-1951

Hitzaldiak era prentsan artikuluak: Euzko Deya, Tierra Vasca, Buenos Airesko La Nación. 1943ko urtarrilaren 21ean jaio zen Arantza-zu (hirugarren alaba). 1943ko maiatzean Montevideora joan zen Uruguaiko delegazioaz arduratzeko. 1944tik aurrera FBIren SIS ada-rreko Basque Intelligence Serviceko Uruguaiko burua izan zen José Antonio Agirreren agindupean. Errepublikako Unibertsitatean euska-ra katedra sortu zuen. 1944ko urrian Galeuzca martxan ¡arri zen Uruguain eta lehendakari izendatu zuten Ametzaga 1945eko otsai-lean. Apirilaren I8an jaio zen Joseba Bingen (laugarren haurra). 1945eko maiatzean Fusko Ikaskuntza Minregia osatu zuen Errepublikako Unibertsitatean. 1946ko apírilean Gernikako Eguna ckitaldia egin zen lehendabizíkoz Monrevideon eta Euskararen Eguna 1949ko abenduaren 3an (urtero egingo zirenak]. 1947ko maiatzaren 11 n jaio zen Xabier (bosgarren haurra). Joxe Mari Lasarteren aginduz, 1947an Oficina de Prensa de Euskadiko (OPE) Uruguaiko arduradu-na izan zen. Manuel Irujoren eraginez 1948an sortutako Asociación de Juristas Vascos eíkarteko sortzaileen artean izan zen Ametzaga, Manuel Irujo, Joxe Eizagirre, Juan A. Kareaga era Xabier Landabu-rurekin. 1948ko eta 1954ko F,usko Ikaskuntzen Biltzar Nagusietan parte hartu zuen Uruguaiko Eusko Ikaskuntza Míntegiko buru gisa. Eusko Jakintza aldizkariaren admínistrazio eta banaketaren ardura izan zuen 1948ko azarotik 1951ko apirila arre. 1951n Euskal Kultu-ra katedra sortu zuen Uruguaiko Errepublikako Unibertsitatean.

1952-1954

1945ean euskaratzen hasitako Hamlet (Wílliam Shakespeare) 1947ko irailean amaitu zuen, eta 1952ko abenduan plazaratu zion
F.kin argitaletxeak Buenos Atresen. Euzko Gogoa aldizkarian Plinio eta Zizeron agertu zituen. Shakespeareren Uda gau bateko ametsa komediarcn iczulpena 1952ko urrian bukatu zuen; ordurako lanean ziharduen Macbeth tragediarekin ere, azken orrazketak 1954ko urrian amaiczeko. Tarte horretan, Juan Ramón Jimenezcn baimena lortu eta Platero eta biok argitararu zuen Montcvideoko Florensa & Lafon etxean 1953ko abenduan. Shakespeareren Julias Caesar 1954ko uztailean jo zuen bukatutzat. Uda gau bateko ametsa, Macbeth eta Jttluis Caesar ez ziren argitaratuak izan. Euzko Gogoa al-dizkariak Osear Wiideren The Bailad of Reading Gao! poema luzea plazaratu zion 1954ko neguan.

1955-1969

Caracasera abiatu zen 1955can. Eusko Etxeko idazkari kulturala izendatu zuten; ardura honetan ikastola proiektuari ek¡n zion, gero (1962an) Euzkadi Ikastola ízango zena: Ameriketako ikastola "ofi-zialen" artean lehenetarikoa. Parisko Euskal Bützarra prestatzen jar-dun zuen 1957ko otsailean. Euskaltzain urgazle izendatu zuten 1957an. Nazioarcn Agiritegi Historikoan lan egin zuen 1958ra arte. 1959an Eskiloren Prometeo buráinetan agertu zuen Euzko Gogoa aldizkarian. 1960an hasi zen Egan aldizkarian idazten (hantxe plazaratu zuen 1963an Kementsua, bere ipuin bakarra). 1961etik au-rrera Boulton Fundazioan ikerlari. Manuel Irujok KAJren "Declaración de Principios" delako agiría idazteko eskatu zion, 1966ko urta-rrilaren 26an plazaratutako "Euzko Erriari deklara7.ioa"ren oinarria alegia. Bitartean, euskal etxean euskara eskolak ematen ¡arraitu zuen, 1967ko urrítik irrati bidez emanak. 1968an euskararen alde egindako lanagatik Euskal Jakintzaren Lagunak elkarteko lehenda-kari izendatu zuten. 1969ko urtarrilean gibeleko minhizia diagnosti-katu zioten. 1969ko otsailaren 4an hil zen.

Biografia en Euskera  - Biografia en Euskera1

I) INIDICE OBRAS COMPLETAS PUBLICADAS INTERNET

 

I.1 Linea de Vida  y su Obra

I.2 Poesias en Euskera Recopilacion Total

I.3 Conferencias Recopilacion

I,4 Articulos Periodisticos Recopilacion Total

I.5 Lengua Vasca

I.6 Gernika

I.7 Uruguay

I.8 Venezuela

I.9 Reseñas Biograficas

I.10 Traducciones

I.11 Obras Publicadas

I.12 Semana Vasca en Montevideo

I.13 Ciclo de Clases

I.14 Nota Bio-Bibliografica

I,15 Biografia en Euskera

I.16 Sitio en Internet en Euskera

I.17 Nostalgia

I.18 Articulos Periodisticos Indice Cronologico

I.19 Articulos Periodisticos Indice Alfafabetico

II) OBRAS COMPLETAS - Libros Publicados en Internet

 

II.1  El Hombre Vasco

II.2 Hombres de la Compañia  Guipuzcoana

II.3  El Elemento Vasco en el siglo XVIII Venezolano

II.4 Vicente Antonio de Icuza

III) INDICE de TEMAS RELACIONADOS. Libros publicados por sus hijos;

 

III.1 Nere Aita - el exilio vasco - Mirentxu Amezaga 

III.2 Cronicas del Alsina -  Arantzazu Amezaga de Irujo

IV) Sus Hijos Escriben;

 

IV.1 Los tres Barcos que llevaron a Ama y Aita

IV.2 Travesia

V) Sus Hijos Escriben tras su muerte;

 

V.1 A mi Aita

V.2 La cancion de mi Padre

VI) Otros aspectos

 

VI.1 Reunion Familar en su Memoria

VI.2 Exodo

VI.3 Comision del Cuatricentenario de Caracas

VI.4 Inauguracion de la Plaza que lleva su nombre en Algorta

VI.5 Su Pequeño Poema en la Nota Necrologica 4 Febrero 1969

VII) Toda su Obra Publicada convertida en Formato PDF- puede ser leida en dispositivos  e-Book

 

 VII.1 Amézaga Vicente  Autor Irujo Ametzaga Xabier

 VII.2 Articulos de Prensa

 VII.3 Bio Biografica

 VII.4 Biografia en Euskera

 VII.5 Ciclo de Clases

 VII.6 Ciclo de Conferencias

 VII.7 Nostalgia

 VII.8 El Elemento vasco en el Siglo XVIII Venezolano

 VII.9 El Hombre Vasco

 VII.10 Los Hombres de la Compañia Guipuzcoana

 VII.11 Obras Publicadas

 VII.12 Vicente Antonio de Icuza

 VII.13 Poesias

 VII.14 Relacion de Escritos como Autor

 VII.15 Reseñas Biograficas

 VII.16 Semana Vasca Montevideo

 VII.17 Semana Vasca Montevideo Indice de Articulos

 VII.18 Traducciones

.

Dedicatoria y mi homenaje a Mercedes Iribarren Gorostegui - Su esposa y mi ama

 
Sitio en Internet en homenaje a Vicente de Ametzaga Aresti.
http://vicenteamezagaaresti.blogspot.com
Unico sitio en Internet, que lleva su nombre, de referencia completa de su vida y su Obra totalmente publicada en Internet, 
Poesias, Articulos de Prensa, sus Libros, completando asi, y cerrando todo lo que se habia escrito en libros sobre el y su vida
Creacion, Edicion y contacto: Xabier Iñaki Ametzaga Iribarren
e-mail: xabieramezaga@gmail.com
Blog Xabier Amezaga Iribarren: http://xabieramezaga.blogspot.com
Editoriales relacionadas con sus Publicaciones